Het is nog niet te laat, volgens de nieuwe Klimaatalmanak

Op 21 juni 2022 werd het eerste exemplaar van ‘De Klimaatalmanak’ uitgereikt aan Marjan Minnesma, directeur van Urgenda. Heel passend, want Urgenda is de organisatie die in 2015 een rechtszaak won tegen de Staat der Nederlanden.

De regering komt namelijk de afspraken niet na wat betreft de vermindering van CO2-uitstoot.  Net als de oprichting van Urgenda is ook het samenstellen van ‘De Klimaatalmanak’ een initiatief van bezorgde burgers: 300 vrijwilligers uit 40 landen hebben aan de wieg gestaan van de publicatie.

Het is een bundeling geworden van toegankelijke artikelen, duidelijke grafieken, cartoons die de spijker op z’n kop slaan en vooral heel veel ongemakkelijke feiten.

De vier vervuilers

De almanak valt gelijk met de deur in huis: er zijn op aarde vier grote vervuilers die zorgen voor enorme uitstoot van broeikasgassen (waaronder CO2). En die vier zijn steenkool, verbranding, koeien en beton. Dus als jij een biefstuk op je barbecue gooit in een tuin die voor een deel betegeld is met beton, dan heb je er al drie te pakken.

Gelukkig zíjn er wel innovaties en middelen om de dingen anders aan te pakken, maar er zijn te veel mensen (leiders van invloedrijke bedrijven) die baat hebben bij de status quo.  Tijd voor actie dus. En dat moeten we groots aanpakken want de scenario’s die de almanak schets (respectievelijk bij een stijging van temperatuur van 1.4°, 1.8°, 2.7° en 3.6°), zijn catastrofaal voor veel leven op aarde.

Het frappante is echter dat mensen denken dat het goed scheiden van hun afval of het nooit meer boeken van een vliegreis een grote impact heeft, terwijl ze de invloed van hun stemgedrag onderschatten. En vergeet dat wat je in je winkelwagentje legt niet. Koemelk is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor meer uitstoot van broeikasgassen dan alle vliegtuigen samen…

Lijst met leugenaars

Het is dus zaak om te weten wie je kunt vertrouwen: politici die niet gesponsord worden door vervuilende multinationals, media die zich niet schuldig maken aan klimaatontkenning en banken die jouw geld in groene initiatieven stoppen. In de almanak kun je lijsten vinden van banken en media die je vertrouwen in ieder geval níet waard zijn.

Achterin het boek is een lijst te vinden van organisaties die ervoor strijden om de opwarming van de aarde binnen de grens van 1.4° te houden.  En dat is van levensbelang want een verschil van 0.4° (+1.4° of 1.8°) betekent 10 miljoen méér mensen per jaar die last hebben van de stijging van het zeeniveau vanaf het jaar 2100. Het betekent 10x zoveel ijs dat verdwijnt, 2x zoveel afname van de biodiversiteit op aarde en 10x de afname aan gewasopbrengst.  Meer dan 40% van de mensen op aarde woont binnen 100 kilometer van de zeekust (onder wie ikzelf), dus dit zijn ongemakkelijke feiten.

En nu?

Maar wat staat ons nu te doen? Blijf vooral recyclen en als het kàn op milieuvriendelijke wijze reizen, maar ga ook de ongemakkelijke gesprekken aan. Die met politici die niet genoeg doen om klimaatverandering tegen te gaan, met je bank (of zeg je bank vaarwel en stap over), met die vriend die nog steeds koffie drinkt die gezet wordt met van die vervuilende wegwerpcupjes, of vraag op je werk wat er wordt gedaan aan oplossingen voor het klimaatprobleem.

 Ook tipt de almanak ‘Sla één dag per week het eten van dierlijke producten over’, maar dat vind ik wel heel slap. Vergeet niet, de koe is één van de grote vier vervuilers. Melk is ‘viezer’ dan alle vliegtuigen bij elkaar. Draai het liever om: áls je dan per se vlees en zuivel wil eten, doe het dan alleen in het weekend. Dat zet pas zoden aan de dijk.  Want, en dat is de ondertitel van ‘De Klimaatalmanak’: het is nog niet te laat.