PFAS in cosmetica: hoe herken je het en waar zit het in?

PFAS in make-up en zonnebrand, wat is dat nu weer? Sinds ik met EcoGoodies begon – een héle tijd geleden – heb ik mij veel verdiept in natuurlijke cosmetica en natuurlijke verzorgingsproducten. En sindsdien, al ruim 10 jaar, heb ik altijd alleen natuurlijke producten gebruikt (en ook gewoon zo min mogelijk producten).

Ik dacht dus altijd dat ik er wel een beetje kijk op had, maar nu is daar een nieuw gevaar waar we op moeten letten, namelijk PFAS. Hier is nog helemaal niet zoveel over bekend, en het is nog maar recent dat dit (gelukkig!) aandacht krijgt in de media.

Het zit in allerlei dingen, niet alleen in cosmetica en verzorgingsproducten. En wat cosmetica betreft, zit het vooral in mascara schijnt (en waterproof producten), maar het kan ook zitten in tandpasta, deodorant, zonnebrand en haarproducten.

Ik ging op zoek, en het is nog helemaal niet zo gemakkelijk om te zien waar PFAS wel en niet in zitten. Daarom vond ik het hoog tijd voor een blog hierover. Ik vertel je de ingrediënten waar je op moet letten (de PFAS) en over PFAS-vrije producten en merken.

Wat is/zijn PFAS?

PFAS is een afkorting van poly- en perfluoralkylstoffen. Het is een verzamelnaam voor meer dan 4.700 verschillende stoffen die allemaal een koolstof-fluorverbinding bevatten. PFAS worden gebruikt om producten waterbestendig, vlekbestendig en hittebestendig te maken. Ze worden ook wel ‘forever chemicals’ genoemd. Hmm…

Hoe schadelijk zijn PFAS?

Het grote gevaar van PFAS is dat ze slecht of vrijwel niet afbreekbaar zijn in de natuur. Dat geldt ook voor ons lichaam, dit kan deze stoffen niet afbreken. En ze zitten wel overal in. PFAS kunnen leiden tot leverschade, schildklierziekte, obesitas, verminderde vruchtbaarheid en kanker.

Let op, het is niet zo dat PFAS pas recent gebruikt worden in al deze producten. Dit zit er al jarenlang in, en we worden er dus ook al heel lang aan blootgesteld op allerlei manieren. Het is pas recent dat er meer bekend is over de schadelijkheid ervan.

PFAS kunnen in verschillende producten voorkomen, waaronder:

Kleding en textiel (water- en vuilafstotende kleding, regenkleding, buitensportkleding)
Voedselverpakkingsmaterialen (vet- en waterafstotende verpakkingen)
Smeermiddelen
Blusschuim
Anti-aanbaklagen van pannen
Cosmetica (water- en vuilafstotende make-up, mascara, foundation)

Het lastige is dat eigenlijk het enige wat je kunt doen om PFAS tegen te gaan is, het te voorkomen. In dit artikel richt me zoals gezegd op PFAS in verzorgingsproducten en cosmetica/make-up.

Als je een beetje gaat rondzoeken hierover, lees je nog wel eens dat alle producten in Nederland veilig zijn, of dat er alleen zulke lage PFAS in zitten, dat het in de veilige zone valt. Dit is oude informatie, die nog van vóór de recentere onderzoeken en berichten over de gevaren van PFAS zijn.

Zoals gezegd breekt het niet af, niet in de natuur en niet in je lijf. Voor mij is het dus niet zo dat ‘een beetje niet zo erg is’, ik wil het echt helemaal vermijden.

Hoe herken je PFAS ingrediënten in cosmetica en verzorgingsproducten?

Dit zijn enkele veel voorkomende PFAS-ingrediënten die worden aangetroffen in cosmetica en verzorgingsproducten:

Perfluoroctaanzuur (PFOA)
Polyperfluoromethylisopropyl ether
Polyperfluoroisopropyl ether
Acetyl trifluoromethylphenyl valylglycine
Dechloro dihydroxy difluoro ethylcloprostenolamide
Ethyl perfluoroisobutyl ether
Polytetrafluoroethylene (PTFE)
Perfluorooctyl triethoxysilane
Perfluorononyl dimethicone
Perfluorononylethyl carboxydecyl peg-10 dimethicone
Polyperfluoroethoxymethoxy difluoroethyl peg phosphate
Perfluorodecalin
Perfluorohexane
Perfluoroctaansulfonaten (PFOS)
Perfluorononaanzuur (PFNA)
Octafluoropentyl methacrylate
Methyl perfluoroisobutyl ether
Methyl perfluorobutyl ether
Trifluoroacetyl tripeptide-2
Tetradecyl aminobutyroylvalylaminobutyric urea trifluoroacetate
Trifluoropropyldimethyl/trimethylsiloxysilicate
Trifluoropropyl cyclotetrasiloxane

Er zijn dus nog veel meer ingrediënten die PFAS kunnen zijn, maar dit zijn veel voorkomende. En ze zitten dus vooral vaak in waterproof producten zoals mascara, bepaalde make-up (foundation) en zonnebrand.

Het zijn lastige namen die lastig te herkennen zijn, zoals je kunt zien kun je letten op namen met ‘fluoro’ erin, en beginnend met ‘per’ en ‘poly’. Je kan ook de INCI app gebruiken op je telefoon, daarmee kun je producten scannen en de ingrediënten controleren.

De check: zitten er PFAS in mijn favoriete mascara?

Ik ben meteen mijn eigen mascara gaan checken, dat is die van Mádara. Dit is een natuurlijk merk wat mij erg goed bevalt. In al die jaren dat ik natuurlijke producten gebruik, vond ik het echt heel lastig een écht goede mascara te vinden. Dat is nu dus gelukt!

Madara Deep Matter Bold Volume Mascara

Verkrijgbaar bij

biggreensmile.nl

Mádara is een natuurlijk merk uit Letland, en vooral hun make-up vind ik fijn omdat er weinig troep in zit. En de kwaliteit is heel erg goed. Ik gebruik de Bold Volume Mascara en dit zijn de ingrediënten:

Aqua, CI 77499 (Iron Oxide), Stearic Acid, Helianthus annus (sunflower) seed cera, Glycerin, Copernicia cerifera (carnauba) wax, Olea Europaea (Olive) Oil Unsaponifiables, Glyceryl Rosinate, Cellulose, Pentylene Glycol, Pullulan, Octyldodecanol, Glyceryl Stearate, Pisum Sativum Peptide, Polyglyceryl-10 laurate, Sorbitol, Rhus Verniciflua Peel Cera/Rhus Succedanea Fruit Cera, Shorea Robusta Resin, Glyceryl Caprylate, Palmitic acid, Potassium Hydroxide, Acacia Senegal Gum, Magnesium Stearate, Xanthan Gum, Trehalose, Citric acid, Leuconostoc/Radish Root Ferment Filtrate, Ricinus Communis (Castor) Oil:

Tja dat is nogal wat he? Ik vond naar aanleiding van wat ik inmiddels heb ontdekt over PFAS, vooral het volgende ingrediënt verdacht: Polyglyceryl-10 laurate. Ik heb dit ingrediënt opgezocht en het lijkt gelukkig géén PFAS te zijn. Ook heb ik voor de zekerheid contact met Mádara opgenomen, en ze hebben me verzekerd dat al hun producten PFAS vrij zijn.

Welke merken gebruiken geen PFAS?

Gelukkig is er ook goed nieuws! Gebruik je – net als ik – ook al lang vrijwel alleen natuurlijke verzorgingsproducten en make-up? Dan is de kans een stuk groter dat er geen PFAS in je producten zitten, want bij veel natuurlijke merken is dit niet zo. Helaas (nog) niet bij alle. Het is dus géén garantie.

Dit zijn een aantal merken die en natuurlijk zijn (Ecocert label), en ook geen PFAS bevatten:

Lavera
Weleda
Living Nature
Mádara
PHB Ethical Beauty
Benecos
INIKA

Vrijwel al deze merken kun je vinden bij webshop BigGreenSmile, daar hebben ze een uitgebreide collectie natuurlijke make-up. Ook voor verzorgingsproducten kun je daar heel goed terecht, ze hebben er heel veel merken. Let op, ik kan niet garanderen dat alles bij BigGreenSmile PFAS vrij is. Maar ik acht de kans heel groot, en heb ook zelf verschillende merken en producten (mascara’s vooral) gecontroleerd op ingrediënten.

Natuurlijk zijn er ook andere shops en merken waar je terecht kunt voor natuurlijke verzorging en make-up, je vind in onze groene shopping guide onze selectie van webshops met natuurlijke verzorgingsproducten.

Deze lijst is niet compleet, er zijn ongetwijfeld nog veel meer (ecologische) merken die geen PFAS bevatten. We zullen deze lijst ook up-to-date houden. Weet jij een merk dat echt een aanrader is en thuishoort in deze lijst? Of is er iets wat niet klopt? Laat het hieronder in de comments weten!

Bewaar op Pinterest: