Zit er PFAS in bakpapier? Mijn zoektocht naar veilig en milieuvriendelijk bakpapier

Ik gebruik zelf niet zo vaak bakpapier, meestal bak ik gewoon op een herbruikbare siliconen bakmat. Maar als ik een cake of bananenbrood maak in een vorm, dan grijp ik er toch af en toe naar. En laatst vroeg ik me ineens af: hoe zit het eigenlijk met bakpapier en schadelijke stoffen?

Je zou misschien denken dat zoiets simpels wel veilig is. Maar na wat uitzoekwerk bleek het toch ingewikkelder dan verwacht. Want zit er wel of geen PFAS in? Of siliconen? En wat is dan het verschil? Ik besloot het tot op de bodem uit te zoeken — en de antwoorden deel ik graag met je.

Wat zijn PFAS eigenlijk?

PFAS is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die water-, vet- en vuilafstotend zijn. Je vindt ze in allerlei producten: van regenjassen en pannen tot voedselverpakkingen en ja — soms ook in bakpapier. Het grote probleem is dat PFAS bijna niet afbreken. Ze blijven in het milieu én in ons lichaam aanwezig, en worden daarom ook wel ‘eeuwige chemicaliën’ genoemd.

Als deze stoffen zich in je lichaam opstapelen, kunnen ze gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals verstoring van je immuunsysteem, hart- en vaatziekten of een verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker. Daarom staan sinds eind 2024 álle PFAS officieel op de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS).

We hebben al vaker geschreven over PFAS, zoals mijn artikel over zonnebrand zonder PFAS (dit is echt iets wat je in de gaten wilt houden) en over cosmetica zonder PFAS, en dan met name mascara waarin het nog vaak gebruikt wordt.

PFAS in bakpapier: wat blijkt uit onderzoek?

De Consumentenbond deed begin 2025 samen met andere Europese organisaties onderzoek naar PFAS in alledaagse consumentenproducten. Daaruit bleek dat 5 van de 43 onderzochte soorten bakpapier PFAS bevatten. In sommige gevallen zelfs PFAS-varianten die helemaal niet meer gebruikt mogen worden.

Dat vond ik behoorlijk schokkend — zeker omdat het bij bakpapier om een product gaat dat je direct gebruikt bij het bereiden van eten.

Het goede nieuws: de meeste soorten zijn PFAS-vrij

Gelukkig bevat het merendeel van het bakpapier géén PFAS. In het onderzoek werd bij 71% van de producten geen PFAS aangetroffen. En wat me geruststelde: bakpapier van bekende winkels zoals Albert Heijn, HEMA, Lidl, Zeeman en Action kwam goed uit de test.

Hoe zit het met bakpapier van Albert Heijn?

Hier werd ik zelf nieuwsgierig naar, omdat ik – als ik al bakpapier gebruik – vaak een huismerk pak van de supermarkt. Het bakpapier van Albert Heijn bleek volgens het onderzoek vrij van PFAS. Net als het bakpapier van onder andere Lidl, HEMA en Action.

Wat deze soorten wel gemeen hebben, is dat ze een siliconen coating gebruiken in plaats van een fluorlaag.

Wat is het verschil tussen PFAS en siliconen?

Dat vroeg ik me dus ook af. Want als er toch een coating op zit, is het dan wel echt veilig?

Het zit zo:

• PFAS zijn synthetische stoffen die schadelijk zijn voor milieu én gezondheid. Bij hoge temperaturen kunnen ze vrijkomen, en ze breken niet af in het milieu.

• Siliconen zijn gemaakt van silicium (afkomstig uit zand), en vormen een veilige, hittebestendige coating. Ze komen niet vrij bij normaal gebruik in de oven, en zijn niet schadelijk voor je gezondheid.

Kortom: bakpapier met siliconencoating is wél veilig. Het is niet composteerbaar, maar een stuk gezonder dan varianten met PFAS.

Zijn er ook nog milieuvriendelijkere alternatieven?

Ja. Er is ook ecologisch bakpapier te koop, dat zowel PFAS- als siliconenvrij is. Deze soorten zijn meestal ongebleekt, composteerbaar en hebben van zichzelf een lichte anti-aanbakeigenschap. Ze werken goed voor koekjes of droge baksels, maar kunnen wat sneller scheuren of plakken bij natte of plakkerige deegsoorten.

Bekende opties zijn bijvoorbeeld:

• If You Care ongebleekt composteerbaar bakpapier

• BioVita ecologisch bakpapier

Mijn favoriete alternatief: de herbruikbare siliconen bakmat

Zoals ik eerder schreef: ik gebruik zelf het liefst een herbruikbare siliconen bakmat. Zeker voor het roosteren van groenten, frietjes of noten vind ik het ideaal. Geen gedoe met knippen of vouwen, je hoeft niets weg te gooien, en je gebruikt ’m gewoon keer op keer opnieuw (wel af en toe even wassen met afwasmiddel).

Wel belangrijk: kies voor een mat van 100% food-grade siliconen, en blijf onder de maximale oventemperatuur (vaak rond de 230–250°C).

Samengevat: zo kies je veilig bakpapier

• Gebruik een herbruikbare siliconen bakmat waar dat kan — duurzaam én handig.

• Kies voor PFAS-vrij bakpapier, bijvoorbeeld van AH, HEMA, Lidl of Action.

• Let op de vermelding van een siliconencoating in plaats van fluorchemicaliën.

• Ga voor ecologisch bakpapier als je composteerbaarheid belangrijk vindt.

• Vermijd bakpapier als je niet zeker weet of het PFAS bevat — dat risico wil je liever niet lopen.

Zelf vond ik het best een geruststelling om te ontdekken dat de meeste soorten bakpapier in de supermarkt tegenwoordig PFAS-vrij zijn. Maar ik blijf toch het liefst bij mijn herbruikbare mat, met alleen af en toe een velletje bakpapier voor wanneer ik iets ga bakken.