Er gebeurt zoveel in de wereld dit jaar, je zou bijna vergeten dat de vernietiging van de natuur ondanks dat, nog steeds doorgaat. Een van de grootste verantwoordelijken daarvoor is palmolie. Je zou zeggen, dan gebruik ik dat gewoon niet meer. Het nadeel is dat palmolie in zoveel producten zit (soms ook verborgen), dat dat nog best lastig is. Na wat onderzoek naar dit onderwerp, kom ik erachter dat palmolie op zich niet slecht is voor het milieu, maar de manier waarop het geteeld wordt wel.
De keerzijde van palmolie
Palmolie wordt gewonnen uit de vrucht van de oliepalm. Deze groeit in tropische klimaten en vind je in Maleisië, Indonesië, Centraal Afrika en Zuid Amerika. Deze boom moet zo’n vier jaar groeien, voor hij de vruchten oplevert waar de olie uit gewonnen wordt. Palmolie is rijk aan verzadigde vetten. Het is een enorme booming business, want het wordt overal voor gebruikt. Van frituurolie tot koekjes, van zeep tot biodiesel.
Omdat er zoveel vraag naar is, gaan mensen daar natuurlijk op inspelen. Meer palmolie betekent meer palmolie plantages. En daar is ruimte voor nodig. De laatste jaren zijn er zoveel plantages bijgekomen, dat er op grote schaal ontbossing heeft plaatsgevonden. Dit is vooral in Indonesië en Maleisië gebeurd. In vijftig jaar is er 74 miljoen hectare regenwoud verdwenen (een oppervlakte van 18 keer Nederland).
Het verlies van oerwoud heeft een enorme impact op het milieu. De biodiversiteit gaat omlaag, wat betekent dat er minder verschillende soorten dieren en planten overblijven. Het leefgebied van dieren verdwijnt, ook van dieren die al onder druk staan, zoals de Orang-Oetan en de Sumatraanse neushoorn.
De laatste jaren zijn er zoveel plantages bijgekomen, dat er op grote schaal ontbossing heeft plaatsgevonden
Maar mensen hebben hier eveneens onder te lijden. De oorspronkelijke bevolking wordt verdreven, zij zijn afhankelijk van het woud en kunnen geen voedsel vinden of hun cultuur behouden. Kleine boerenbedrijven moeten plaatsmaken en worden regelmatig bedreigd als ze niet meewerken. Als klap op de vuurpijl zorgt ontbossing voor een toename in de CO2 uitstoot. Volgens onderzoekers wordt 15% van de totale CO2 uitstoot veroorzaakt door ontbossing.
Wat doen we met palmolie?
Het is niet allemaal slecht nieuws: zo is palmolie de meest gebruikte olie en deze bedrijfstak levert ook banen op. Meer dan 5 miljoen mensen zijn werkzaam in de palmolie-business in Zuidoost-Azie, zo’n 60% zijn kleine boeren. Dus als we allemaal opeens palmolie zouden boycotten, zitten veel mensen zonder werk. Dat is de oplossing dus ook niet.
Het leefgebied van dieren verdwijnt, ook van dieren die al onder druk staan, zoals de Orang-Oetan en de Sumatraanse neushoorn
Palmolie is een veelgebruikte grondstof en zit verwerkt in cosmetica, voeding en brandstof. Het zit in koekjes, chips en margarine, maar ook in shampoo, zeep en lippenstift. In principe is palmolie helemaal geen slecht product. Eigenlijk is het zelfs duurzaam, omdat de opbrengt relatief hoog is in vergelijking met andere plantaardige oliën. De negatieve impact wordt vooral veroorzaakt door de ontbossing en de manier van telen. Dat is dus waar verandering moet komen.
Vermijd producten met palmolie
Wil je palmolie vermijden, dan zal dat lastig zijn. Zelfs Greenpeace geeft dat aan. Ook alternatieven zijn niet altijd een goed idee, want als je kokosolie gebruikt, brengt dat zijn eigen problemen met zich mee. Greenpeace en Milieudefensie raden vooral aan om lokale producten te kopen, omdat daar geen palmolie in verwerkt zit. Kies dus (producten met) olijf-, raapzaad- en zonnebloemolie. Door onbewerkte producten te kopen en zelf sauzen en soepen te maken, voorkom je eveneens dat je palmolie gebruikt.
Ook met cosmetica is het zaak om op te letten. Biologische producten kopen is natuurlijk het beste, maar ook daar wordt soms wel palmolie in gebruikt. Wil je het echt vermijden, dan zul je de ingrediënten moeten lezen en ook goed moeten letten op de verschillende namen die voor palmolie worden gebruikt. Met stukken blokzeep heb je een goede kans palmolie-vrije zeep te vinden.
Helaas is er geen kant en klaar antwoord. Ondertussen gaat de ontbossing nog op grote schaal door. Er worden afspraken gemaakt, maar niet nagekomen. Daarbij komt dat de sector niet erg transparant is. Veel handelaren hebben zelf vaak geen zicht op waar de palmolie vandaan komt die zij kopen. Laten we hopen dat ook de regeringen hier een rol in gaan spelen en stappen gaan nemen om de oerwouden te beschermen.
Dit artikel kan betaalde links en/of affiliate links bevatten, wij plaatsen alleen aanbevelingen waar wij zelf achter staan.